Czy zdarzyło Ci się usiąść przed klawiaturą, patrzeć na pusty ekran i czuć, jakby wszystkie pomysły po prostu zniknęły? Brak weny twórczej to problem, który spotyka każdego, kto zawodowo lub z pasji tworzy treści – dziennikarzy, pisarzy, blogerów czy copywriterów. Co zrobić, gdy inspiracja nie przychodzi, a terminy gonią?
Jedną ze skutecznych metod na przełamanie blokad twórczych jest freewriting. To prosta technika pisania, która pozwala wyzwolić myśli, pozbyć się autocenzury, przywrócić kreatywność i zacząć pisać nawet wtedy, gdy czujesz, że nie jesteś w stanie wykrzesać z siebie ani jednego pełnego zdania.
W tym artykule odpowiadam na pytania:
- co to jest freewriting?
- jakich korzyści dostarcza swobodne pisanie?
- jak wprowadzić freewriting do codziennej praktyki podczas tworzenia treści?
Czym jest freewriting i jak może pomóc w walce z brakiem weny twórczej?
Freewriting, zwany po polsku „swobodnym pisaniem”, to technika wspierająca produktywność, polegająca na pisaniu bez przerw i bez zastanawiania się nad poprawnością tekstu. To nic innego jak wypuszczenie myśli na wolność i zapisanie ich w taki sposób, jak przychodzą do głowy – bez martwienia się o błędy, gramatykę, czy logikę. Brzmi prosto? I o to chodzi!
Podczas freewritingu piszesz, często przez określony wcześniej czas – np. od 5 do 15 minut – bez zatrzymywania się. Jeśli w którymś momencie zabraknie Ci pomysłu, po prostu kontynuujesz, zapisując to, co akurat pojawia się w Twojej głowie. Nawet jeśli miałoby to być „nie wiem, co dalej pisać”.
Dlaczego to działa? Freewriting uwalnia Cię od blokad, które wynikają z samokrytyki lub perfekcjonizmu. To narzędzie, które pomaga przełamać wewnętrzną barierę i odblokować twórczy strumień. Możesz traktować to jako swoistą burzę mózgów – z tą różnicą, że zamiast generować pomysły z zespołem, robisz to w swojej głowie.
Jak freewriting przełamuje blokady twórcze?
Każdy, kto kiedykolwiek próbował pisać, wie, że brak weny twórczej potrafi pojawić się w najmniej oczekiwanym momencie. A zwłaszcza wtedy, gdy najbardziej jej potrzebujemy! Przyczyny blokad w praktyce pisarskiej mogą wynika z napięcia, oczekiwań wobec samego siebie, a także zbyt dużej koncentracji na jakości od samego początku pisania. Czasem wynikają również ze zwyczajnego przejściowego wypalenia lub po prostu gorszego dnia. Freewriting przełamuje te bariery. Dzięki temu, że nie musisz martwić się o błędy, dajesz swojemu umysłowi przestrzeń na swobodne poszukiwanie pomysłów, eksplorację tematów i nieskrępowane pisanie.
To właśnie w takiej chwili często wpadasz na nowe, świeże idee, które później możesz wykorzystać w bardziej formalnym tekście. Swobodne pisanie pozwala otworzyć drzwi do twojej wyobraźni i odnaleźć ukryte w niej skarby.
Ocena tego, co napisałeś / napisałaś? Zostaw sobie ją na koniec, podobnie jak pozostałe oczekiwania względem finalnej treści, którą chcesz zapisać. Zanim zaczniesz rzeźbić, najpierw zdobądź glinę!
Freewriting a tradycyjne pisanie – kluczowe różnice
Aby zrozumieć istotę swobodnego pisania, należy zrozumieć, czym freewriting różni się od tradycyjnego podejścia do tworzenia treści. Warto wiedzieć, że oba te sposoby mają swoje miejsce w procesie twórczym, jednak służą zupełnie innym celom, nawet jeśli ostatecznie mają prowadzić do podobnego produktu.
Jakie są cele freewritingu i tradycyjnego pisania?
- Freewriting: Skupia się na swobodnym wyrażaniu myśli bez względu na formę czy poprawność. Celem jest generowanie surowego materiału, który może stać się podstawą do dalszej pracy.
- Tradycyjne pisanie: Tutaj kluczowa jest poprawność, struktura i logiczne ułożenie treści. Chodzi o stworzenie tekstu, który będzie gotowy do publikacji.
Freewriting wcale nie oznacza publikowania nieskładnego przypadkowego tekstu niskiej jakości! Jego celem jest dostarczenie treści, którą w późniejszym czasie obrobisz tradycyjnymi sposobami, nadając jej finalny kształt.
Struktura treści
- Freewriting: Chaotyczny i bez wyraźnej struktury. To zapis myśli w najczystszej formie, nieuporządkowanej, ale bogatej w pomysły.
- Tradycyjne pisanie: Tekst ma wprowadzenie, rozwinięcie i zakończenie. Jego organizacja jest logiczna, a pisarz dba o to, aby wszystko było spójne i zrozumiałe.
W przypadku swobodnego pisania struktura tekstu to element, o który zadbasz po zakończonej sesji freewritingu.
Czas pisania
- Freewriting: Krótkie, intensywne sesje (5-15 minut), podczas których piszesz bez przerw. Nie istnieje jednak żadne przykazanie, które zabrania wydłużania ich do dowolnie długiego interwału czasu. Sam stosuję jedynie zasadę „Będę pisał przez minimum 15 minut”. Zdarza się, że nagły napad weny nakazuje mi dyktowanie treści przez kolejną godzinę lub kontynuację pracy z efektami sesji swobodnego pisania tradycyjnymi metodami.
- Tradycyjne pisanie: Proces długotrwały, wymagający planowania, redagowania i wielokrotnych poprawek. Oczywiście są to elementy, które nie ominą także tekstu freewriterskiego. Kluczową różnicą jest jednak moment, w którym je stosujemy.
Jakie korzyści przynosi regularny freewriting?
Regularne stosowanie freewritingu może przynieść wymierne korzyści, zarówno dla zawodowych pisarzy, dziennikarzy, jak i dla osób tworzących treści z pasji, np. rekreacyjnych blogerów czy twórców w mediach społecznościowych. Oto najważniejsze z nich:
Freewriting wyzwala kreatywność
Freewriting pozwala Ci odkrywać nowe pomysły, które wcześniej mogły być zablokowane przez samokrytykę. Pisząc swobodnie, dajesz sobie możliwość nieskrępowanego wyrażania myśli i strzelania pomysłami jak z karabinu maszynowego. Jedna 10-minutowa sesja potrafi mi dostarczyć kilkanaście nowych tematów do rozwinięcia, tylko dlatego, że nie skupiam się na „tym konkretnym”. Poważnie!
Swobodne pisanie pomaga w pokonywaniu blokad twórczych
Freewriting to doskonałe narzędzie na przełamanie blokad twórczych. Znasz to uczucie, kiedy jesteś o krok przed zebraniem się do napisania tekstu, ale pierwsze słowo nie przychodzi Ci do głowy? Zamiast czekać, aż wena wróci, działasz aktywnie, zapisując wszystko, co przychodzi Ci do głowy. To często prowadzi do odkrycia nowych perspektyw i ponownego nabrania wiatru w żagle.
Freewriting rozwija umiejętności pisarskie
Dzięki regularnemu freewritingowi uczysz się lepszego i bardziej płynnego formułowania myśli. Praktyka czyni mistrza, a im częściej piszesz, tym łatwiej jest Ci tworzyć wartościowe treści. Ilość treści, jaką wyciśniesz z siebie pisząc swobodnie, będzie także większa, co oznacza dodatkowy materiał do pracy nad warsztatem.
Swobodne pisanie eliminuje perfekcjonizm
Podczas freewritingu nie musisz się martwić o poprawność. To odrywa Cię od potrzeby tworzenia idealnych zdań i pozwala na bardziej naturalne wyrażanie siebie. Często okaże się to doskonałym sposobem na dodanie luźniejszego, bardziej bezpośredniego i mniej formalnego stylu Twojej treści. Spotka się także z aprobatą większości czytelników, którzy zazwyczaj nie obrażą się, gdy w merytorycznym tekście napiszesz „freewriting pomaga wyciągnąć kija z dupy”, jeśli jest to spójne z tym, w jaki sposób opowiedziałbyś / opowiedziałabyś o nim swojemu przyjacielowi. A jeśli ktoś obrazi się i odejdzie? Ej, chyba nie graliście na tych samych falach, wiesz?
Oczywiście swobodne pisanie nie jest cudownym środkiem na perfekcjonizm. To, co dobrego wyrzucisz z głowy podczas krótkiej, intensywnej sesji freewritingu, nadal można zepsuć perfekcyjnym, podczas jego późniejszej obróbki.
Jak zacząć freewriting i wykorzystać go w codziennej pracy? Praktyczne wskazówki.
Freewriting jest ultraprostym narzędziem, co stanowi jego największą zaletę. Swoją pierwszą sesję swobodnego pisania możesz odbyć już za chwilę!
Oto kilka kroków, które pomogą Ci ruszyć z miejsca:
- Ustal czas: Na początku zdecyduj, ile minut poświęcisz na freewriting. Zacznij od 5 lub 10 minut. Z czasem możesz także spróbować pisać swobodnie z wykorzystaniem np. techniki Pomodoro.
- (Opcjonalnie) Określ temat lub słowo kluczowe: Może to być konkretna myśl, słowo kluczowe, a nawet coś przypadkowego. Temat nie musi mieć jednak znaczenia – chodzi o proces, nie o efekt. Jeśli jednak celujesz w konkretny obszar, zdefiniuj go.
- Pisz bez przerw: Gdy zaczniesz pisać, nie przerywaj. Nie martw się o błędy, interpunkcję czy sens. Po prostu pisz. Nie przejmuj się także, jeśli odbiegasz od zdefiniowanego tematu. Kto wie? Być może właśnie tworzy się zupełnie nowa, poboczna koncepcja twórcza, którą rozwiniesz innego dnia.
TIP: Freewriting możesz także praktykować dyktując tekst głosowo, korzystając z dedykowanej aplikacji, np. Google Keep. W ten sposób możesz tworzyć treści nawet w samochodzie. Nie przejmuj się, że będą one całkowicie niesformatowane, pozbawione kropek czy przecinków. W tym pomoże Ci później ChatGPT czy Claude 3.5 Sonnet (Wystarczający będzie nawet prosty prompt: „Zamień poniższy blok treści w zrozumiały, poprawny gramatycznie tekst wzbogacony o interpunkcję„). Z taką postacią dalsza praca będzie już znacznie łatwiejsza. - Praktykuj regularnie: Aby freewriting przynosił efekty, włącz go do swojej rutyny. Nawet kilka minut dziennie może znacząco poprawić Twoje umiejętności i kreatywność. W moim przypadku swobodne pisanie to okresowo stosowane narzędzie (choć coraz częściej), od którego rozpoczynam tworzenie treści, traktując je jako „wyzwalacz weny”. W momencie, w którym czuję się na to gotowy, często przesiadam się na tradycyjną metodę. Nierzadko zdarza się, że do przygotowania tekstu łączę siły obu z nich i wsparcia OpenAI.
- Magazynuj treści: ja robię to w (link afiliacyjny) Notion (o którym napisałem między innymi we wpisie: 13 najlepszych aplikacji do planowania, organizowania i ogarniania życia).Przechowywanie zapisków freewriterskich w jednym miejscu pozwala mi bez problemu sięgać do dowolnego z nich, w dowolnym momencie.
Freewriting jako codzienne narzędzie w życiu twórcy
Freewriting to nie tylko metoda do walki z kryzysem twórczym. To technika, którą warto włączyć do codziennego życia twórczego. Niezależnie od tego, czy piszesz artykuły, blogi, powieści czy scenariusze, regularne stosowanie swobodnego pisania pomoże Ci pracować szybciej i bardziej efektywnie.
Dzięki freewritingowi możesz łatwo generować pomysły, rozwijać wątki i przekształcać surowe myśli w wartościowe treści. Co najważniejsze, zyskujesz narzędzie, które eliminuje stres związany z pisaniem i sprawia, że proces twórczy staje się przyjemniejszy. Koniecznie wypróbuj je, gdy następnym razem poczujesz brak weny. Po prostu sięgnij po długopis, otwórz plik tekstowy i zacznij pisać (lub nagrywać słowa na dyktafonie).
